در واقع شما به عنوان یک دانشجوی آقا، قصد تحصیل در هر یک از مقاطع مختلف تحصیلی را داشته باشید، می‌توانید با وثیقه گذاشتن مبلغ 40 میلیون تومان، مجوز خروج از کشور را برای تحصیل در کشورهای دیگر دریافت کنید. البته این مبلغی است که تا سال 1402 تعیین شده و ممکن است در سال‌های آتی بیشتر شود.
اگر شما هم به سن قانونی رسیده‌اید و مشمول خدمت سربازی هستید و از سوی دیگر قصد ادامه تحصیل در کشورهای خارجی را دارید، اطلاعات این مقاله می‌تواند به شما کمک کند تا از روش مناسب اقدام کنید و پروسه مهاجرت خود را با موفقیت پشت سر بگذارید.
سربازی و مهاجرت تحصیلی
همانطور که می‌دانید، خدمت سربازی برای آقایانی که به سن قانونی 18 سال می‌رسند، در ایران اجباری است. برخی از افراد به دلایلی همچون شرایط جسمی و یا مسائل خانوادگی، می‌توانند کارت معافیت از خدمت خود را دریافت نمایند اما اغلب پسران باید پس از رسیدن به این سن (در صورتی که مشغول به تحصیل نباشند)، برای رفتن به خدمت از طریق سازمان نظام وظیفه اقدام نمایند. یک فرد تا مادامی که دانشجو است (البته در صورتی که بتواند هر مقطع تحصیلی را در مدت زمان مشخصی که وزارت علوم مشخص کرده به پایان برساند. مثلا این مدت برای مقطع کارشناسی 10 ترم است)، الزامی برای رفتن به خدمت ندارد؛ اما هر گاه که مقطع تحصیلی خود را به پایان رسانید و قصد ادامه تحصیل نداشته باشد، باید برای رفتن به سربازی اقدام نماید.
وضعیت برای دانشجویانی که در ایران زندگی می‌کنند، مشخص است؛ اما در این بین دانشجویانی وجود دارند که مایلند پس از اتمام مقطع تحصیلی دیپلم، لیسانس یا فوق‌لیسانس، مقاطع بعدی را در خارج از ایران ادامه دهند. سازمان نظام وظیفه برای آقایانی که مشمول سربازی هستند، محدودیت‌های مشخصی را برای خروج از ایران وضع کرده است. چه اینکه شما قصد ترک کشور را برای مهاجرت تحصیلی داشته باشید و یا اینکه بخواهید برای یک سفر سیاحتی از کشور خارج شوید، باید وثیقه سربازی را نزد این ارگان به امانت بگذارید تا تضمین کنید که پس از پایان دوره تحصیلی یا سفر سیاحتی خود به کشور باز‌می‌گردید.
بنابراین به طور کلی، دو روش برای خروج از کشور برای آقایان مشمول خدمت سربازی وجود دارد:
- دریافت معافیت تحصیلی
- خروج از کشور با قرار وثیقه
در ادامه این نوشتار توضیحات کاملی را راجع به هر یک از این دو روش ارائه می‌دهیم.
1- دریافت معافیت تحصیلی
دریافت معافیت تحصیلی یکی از راه‌های مهاجرت تحصیلی به کشورهای دیگر برای مشمولان خدمت سربازی است. با دریافت معافیت تحصیلی مشمولا سربازی می‌توانند کشور را به مدت طولانی ترک کنند و سپس برای انجام خدمت نظام وظیفه بازگردند. دریافت معافیت تحصیلی روشی است که هم برای تحصیل در داخل کشور و هم برای تحصیل در خارج از کشور کاربرد دارد. اما شاید این سوال در ذهن‌تان باشد که شرایط دریافت معافیت تحصیلی چیست؟ در بخش بعدی توضیح خواهیم داد.
شرایط دریافت معافیت تحصیلی
شرایط دریافت معافیت تحصیلی برای مشمولان سربازی به شرح زیر است:
- اخذ مدرک تحصیلی پایان دوره دیپلم یا پیش‌دانشگاهی توسط متقاضی
- مدارک مربوط به قبولی در آزمون ورودی دانشگاه‌های سراسری، آزاد یا موسسات آموزش عالی
- ارائه مدارک مربوط به گواهی اشتغال به تحصیل به سازمان نظام وظیفه
دانستن این موضوع حائز اهمیت است که صدور دریافت معافیت تحصیلی در خارج از کشور، تنها برای یکبار و آن هم برای مدت زمان مشخصی امکان‌پذیر است. مدت اعتبار معافیت تحصیلی برای مقطع کارشناسی ارشد 2 سال و برای مقطع دکترا 7 سال است.
2- خروج از کشور با وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج
روش دوم، خروج از کشور با وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج از ایران است. اغلب افراد این روش را به دلیل پروسه آسان‌تری که دارد، به روش اول ترجیح می‌دهند. همچنین روش خروج از کشور با وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج، برای کسانی مناسب است که قصد دارند کشور را به مدت کوتاه‌تری طی کنند. مثال بازر این روش، دانشجویان دکترا هستند که می‌خواهند برای یک دوره شش ماهه برای استفاده از فرصت مطالعاتی، کشور را ترک کنند.
این افراد می‌توانند با به امانت گذاشتن وثیقه 40 میلیون تومانی در نزد سازمان نظام وظیفه عمومی، کشور را برای مدت زمان مشخصی ترک کنند.
شرایط خروج از کشور با وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج
شرایط خروج از کشور با وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج، به شرح زیر است:
- نداشتن غیبت در سربازی
- ارائه مدارک مربوط به گواهی اشتغال به تحصیل به سازمان نظام وظیفه
- به امانت گذاشتن مبلغ وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج به این سازمان
پس از بازگشت از کشور مقصد، دانشجویان می‌توانند با مراجعه به سازمان نظام وظیفه عمومی و ارائه گواهی اشتغال به تحصیل در این مدت، وثیقه خود را دریافت کنند. صحت این مدارک بایستی توسط کارشناسان تایید شود.
دو تبصره مهم برای خروج از کشور مشمولان سربازی
اگر مشمول خدمت سربازی هستید و قصد خروج از کشور را به یکی از روش‌های بالا دارید، این دو نکته مهم را هیچ‌گاه فراموش نکنید:
- اگر به کشور مقصد مهاجرت کردید اما به هر دلیلی ترک تحصیل نمودید و یا از ادامه تحصیل انصراف دادید، مشمول خدمت سربازی می‌شوید و باید به کشور بازگردید.
- افرادی که با قرار وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج، مجوز خروج از کشور را دریافت کرده‌اند، در صورت عدم بازگشت در موعد مقرر، وثیقه‌شان توسط دولت ضبط می‌شود.
وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج
شما برای به امانت گذاشتن وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج از ایران، راه‌های مختلفی را در پیش رو دارید. تا اینجای مقاله ما تنها به وثیقه 40 میلیون تومانی که همان وثیقه وجه نقد است، اشاره کردیم. اما شما با توجه به شرایطی که دارید، می‌توانید موارد دیگری را به عنوان وثیقه در نزد سازمان نظام وظیفه به امانت بگذارید؛ مثل:
- ضمانت‌نامه بانکی
- سند ملک
میزان قرار وثیقه تعیین شده در مورد هر یک از گزینه‌های بالا را در این بخش با هم بررسی می‌کنیم:
1- وجه نقد
مشمولین سربازی که قصد خروج از کشور را دارند، می‌توانند با پرداخت وجه نقد به بانک، ضمانت‌نامه بانکی دریافت کنند و آن را نزد سازمان نظام وظیفه عمومی به امانت بگذارند. در واقع این مبلغ به حسابی که شما افتتاح کرده‌اید واریز می‌شود اما قابلیت برداشت یا هر نوع دخل و تصرف دیگری را در آن ندارید. این مبلغ به منزله تضمینی است که شما در موعد مقرر به کشور باز‌می‌گردید و در صورت عدم بازگشت، تصمیم‌گیری در مورد آن با نظر سازمان نظام وظیفه است و توسط دولت ضبط می‌گردد.
مبلغ وثیقه بسته به مدت زمان و دلیلی که شما بخاطر آن کشور را ترک می‌کنید، متفاوت است. مبلغ وثیقه برای هر یک از این موارد به شرح زیر است:
- مبلغ وثیقه سربازی برای استفاده از فرصت‌های مطالعاتی (معمولا به مدت 6 ماه): 5 میلیون تومان
- مبلغ وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج به مدت 2 سال (مقطع کارشناسی ارشد): 40 میلیون تومان
- مبلغ وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج به مدت 7 سال (مقطع دکترا): 40 میلیون تومان
طبیعی است که در صورت عدم بازگشت در موعد مقرر، وثیقه شما ضبط می‌گردد.
2- ضمانت‌نامه بانکی
در این روش، شما ما به ازای وجه نقدی که به حساب بانکی خود دریافت می‌کنید، می‌توانید ضمانت‌نامه بانکی دریافت کرده و آن را نزد سازمان نظام وظیفه عمومی به امانت بگذارید.
3- سند ملک
سند ملک نوع دیگری وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج از ایران است؛ با این شروط که:
- سند زمین موردقبول نیست و سند ملک مسکونی یا تجاری مدنظر است.
- ملک باید به طور کامل و 6 دانگ در گرو سازمان نظام وظیفه عمومی قرار گیرد.
بنابراین مشمولانی که قصد خروج از کشور را برای مهاجرت تحصیلی دارند، باید سند ملکی را که توسط کارشناسان مربوطه قیمت‌گذاری شده است را در گرو سازمان نظام وظیفه عمومی قرار دهند و در این مدت هیچ دخل تصرفی برای فروش، رهن یا معامله آن ندارند. پس از بازگشت فرد به کشور در موعد مقرر، سند ملک به شخص بازگردانده می‌شود.
شرایط تحصیل در خارج از کشور برای مشمولین دیپلم
افرادی که دارای مدرک دیپلم هستید و قصد دارند کشور را برای تحصیل در خارج از ایران ترک کنند، باید حداقل 1 سال از زمان پایان تحصیلات آن‌ها در دوره دبیرستان گذشته باشد و همچنین غیبت سربازی نداشته باشند. در واقع به بیان واضح، شما برای تحصیل در خارج از کشور با مدرک دیپلم، باید 19 یا 20 سال سن داشته و سپس برای مهاجرت تحصیلی از طریق یکی از روش‌های گفته شده (دریافت معافیت تحصیلی یا قرار وثیقه سربازی برای تحصیل در خارج) اقدام نمایید.
مهاجرت تحصیلی بدون سربازی
مهاجرت تحصیلی بدون سربازی در شرایطی امکان‌پذیر است که فرد پیش از رسیدن به سن قانونی کشور را ترک کرده باشد. این افراد می‌توانند تا هر زمان که بخواهند تحصیلات خود را در کشور مقصد ادامه دهند. اما معافیت تحصیلی آن‌ها تنها 1 سال بعد از پایان آخرین مقطع تحصیلی اعتبار دارد. فرض کنید فردی تحصیلات خود را در سال 2024 به پایان رسانده است. این فرد تا سال 2025 همچنان دارای معافیت تحصیلی است. اما اگر با گذشت این 1 سال به کشور مبدا مراجعت کند (مثلا در سال 2026)، مشمول خدمت سربازی است و باید خود را به سازمان نظام وظیفه عمومی معرفی کند.
به هر صورت تصمیم‌گیری در مورد اینکه شما به عنوان یک مشمول خدمت سربازی، کدام روش را برای مهاجرت تحصیلی ترجیح می‌دهید، به شرایط خودتان بستگی دارد. اما همچنان می‌توانید با مشاوره و راهنمایی وکلای مهاجرتی خبره نیز در این زمینه کمک بگیرید تا از شرایط و ضوابط جدیدی که توسط سازمان نظام وظیفه عمومی تعیین شده است، آگاه شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می‌توانید با کارشناسان ما در بخش پشتیبانی سایت استادی 2020 تماس بگیرید و سوالات خود را در این زمینه بپرسید.